Ako 22: Nofo'anga 'o e Laumalie

Senesi 26:23-25; 17:7; 24:12; Matiu 4:11; Loma 5:3,4.

KO E FOKI KI PEASIPA

Kuo fai atu 'a e nofo muli 'a 'Aisake 'i he tele'a 'o Kela pea ne fakakaukau ke foki ki Peasipa.  Ko Peasipa foki ko ia 'a e feitu'u na'e fai ai 'e 'Epalahame mo e kau Filisitia ha Kovinanite pea na'e ai pe 'a e feitu'u na'e ui ko Peasipa  'a ia ko hono 'uhinga ko e "Vai 'o e Kovinanite", pe "Vai 'o e Fitu" pea na'a ne fokotu'u foki mo ha 'olita ai (21:32-34).  Pea ko Peasipa foki pe 'a e 'api na'e nofo ai 'a 'Aisake hili 'a e feilaulau na'e fai 'i Mo'unga Molaia (22:19).  Pea ko 'eni, hili 'a 'ene fefa'uhi mo e ngaahi faingata'a lahi 'i Kela na'e fakakaukau 'a 'Aisake ke foki mai a ki Peasipa. 

'Oku mahino pe foki na'e ongo'i pe 'e 'Aisake kuo fe'unga a 'a e taka muli mo e nofo holo 'i he ngaahi tofi'a 'o e fili kae foki mai a ki 'api ki he 'etimosifia 'o e feohi ma'u pe mo e 'Otua.  'I hono 'uluaki po pe 'i Peasipa kuo toe ha leva 'a e 'Otua kia 'Aisake.  Hange ko ia na'a tau lave ki ai ki mu'a atu ko 'ete manga pe ki ha lakanga kehe kuopau leva ke toe ha mai 'a e 'Otua ke tataki 'a 'ete fononga 'i he lakanga fo'ou ko ia.  Ko e ha fakamuimui foki 'a e 'Otua kia 'Aisake 'i hono 'uluaki po 'i Kela (26:2) 'o ta'ofi ia ke 'oua 'e 'alu ki 'Isipite.  Pea ko 'eni kuo Ne toe ha mai kia 'Aisake ke fakapapau'i ai pe 'a e Kovinanite na'a Ne fai mo 'Epalahame, pea te Ne tapuaki'i 'a 'Aisake mo fakamonu'ia'i koe'uhi pe ko 'Epalahame. 

'Oku mahino foki 'a e finangalo lelei 'a e 'Otua kia 'Aisake 'i he'ene loto to mo tuitala 'i he ngaahi me'a kotoa na'e hoko 'i Kela, kae tautautefio ki he'ene tali hono ui ke hu mei Kela lolotonga 'o 'ene mo'umo'ua.  Na'e 'ikai ke aka 'a e koloa 'i he mo'ui 'a 'Aisake, 'o faikehekehe ia mo Lote na'e 'ikai ke malava 'e Lote ia ke mavae mo e koloa 'o Sotoma.  Ko ia 'i he to tu'a 'a 'Aisake na'e fakafou ia 'e he 'Otua 'i he ngaahi faingata'a 'o e tele'a 'o Kela pa toe 'a'asili mahino ai 'a 'ene matu'aki tui falala ki he 'Otua.  Na'e 'ikai te ne fakangofua ha koloa pe nga'oto'ota fakamamani ke kele'i'aki hono loto.  Pea ko hono loto foki ko ia 'a e temipale 'o e 'Otua, ka kovi 'a e loto - 'o fe'ite'itani pe femeheka'aki pea kuo hiki leva 'a e 'Otua ia mei ai.  Ko ia 'i he tukunga pehe 'a e tuitala mo e talangofua 'a 'Aisake na'e pau ke toe ha ange 'a e 'Otua 'i Peasipa ko hono fakalotolahi'i ke ne hoko atu ai pe 'i he 'alunga ko ia 'o e fakaongoongo ki he 'Otua. 

'I he hili ko ia 'a e ha 'a e 'Otua, na'e fokotu'u leva 'e 'Aisake ha 'olita 'i Peasipa 'o fai ai 'a 'ene lotu ki he 'Otua.  Ko e toki 'olita mahalo pe 'e taha na'e langa 'e 'Aisake mo'o e 'Otua.  Faikehekehe ia mo 'Epalahame na'a ne langa 'olita 'e ia 'i Mamili, Sikemi, Peasipa etc.  Ko 'Aisake na'e taha pe.  'Oku mahino foki ai 'i heni neongo na'e 'ikai ke lahi ha 'olita - pe lotu 'a 'Aisake - ka na'e 'ikai ke teitei motu 'a 'ene feohi 'ana mo e fakaongoongo ki he 'Otua.  Ka na'e pau pe ke ne langa ha 'olita ke ne fakamo'oni pe ki he me'a na'e fai 'e 'Epalahame.  'Ikai ko ia pe ka ko 'Epalahame foki ko ia na'a ne fai 'a e ngaue mo e tokonaki ke ha'u pe 'a 'Aisake 'o kai fiemalie mei ai.  Pea 'oku malie foki ke tau tokanga'i na'e langa 'Olita 'a 'Epalahame kae keli vai 'a 'Aisake.  'Oku fakafofonga'i 'e he 'Olita 'a e feilaulau 'a e Tamai na'e fai 'i Kalevale, pea fakafofonga'i 'e he Vai 'a e Laumalie Ma'oni'oni na'e 'ohifo 'i he Penitekosi.  'A ia 'oku 'uhinga kuo 'osi fai 'a e feilaulau pea kuo lava ia.  Ka ko e Laumalie 'eni kuo hoko mai ke tau faka'aonga'i 'aki 'a e feilaulau kuo fai, pea ke fakakakato'aki 'a e ngaue kuo Ne tuku mai.  Ka kuopau foki ke 'i ai ha 'olita pe 'e toki keli 'a e vai, he 'oku tafe mai a' e vai mei he 'olita.  Pea 'oku toki totonu leva ke "folahi" hoto teniti 'i he potu ko ia.  Ko e teniti ko kita ia, he ko kita 'a e Temipale 'o e Laumalie (I Kol.6:19).  Pea ko e Peasipa ia 'o e 'Otua 'a e 'oku fai ai 'a e feohi.