Senesi 25:1-6; I Kalo.1:32,33; ‘Emosi 3:2; Loma 9:15-18; 9:6-8
KOLOA KOTOA KIA ‘AISAKE
Ko ‘Epalahame ‘eni kuo toe ma’u uaifi, ko e fefine ko Ketula pea ko Ketula ‘i he fakamatala ‘a e Tohi Kalonikali tokua ko e sinifu pe ‘a ‘Epalahame, ‘o hange pe ko Heka’aa. ‘Oku pehe tokua ‘e he ni’ihi ko Ketula na’e nonofo pe ia mo ‘Epalahame lolotonga ‘a e kei mo’ui ‘a Sela, ka ‘oku ‘ikai ke ngali ko e totonu ia ‘i he anga ‘o e tu’u ‘o e fakamatala ‘o e ngaahi veesi ‘oku tau lau ‘i he pongipongi ni. ‘Oku mahino ‘aupito pe na’e ‘ofa ‘aupito ‘a ‘Epalahame ‘ia Sela pea nofo taha pe ki ai. Pea ‘i he toki malolo pe ‘a Sela pea toki to’o ‘e ‘Epalahame ‘a Ketula mo’o hono uaifi. Pea na’e ma’u ha fanau ‘a Ketula kia ‘Epalahame ko e toko ono. ‘Oku ‘ikai ke loko mahino ‘a e ‘uhinga na’e toe mali ai ‘a ‘Epalahame. Ka ‘oku mahino pe na’e ta’elata hili ‘a e pekia ‘a Sela, pea kau pe ki ai mo e palomesi ko ia na’e fai ‘ia Senesi 17:4, “pea te ke hoko ko e tupu’anga ‘o ha fuifui pule’anga”. ‘O ‘ikai pe ‘uhinga ko e fanau pe ‘i he tui ‘o hange ko ia ‘ia ‘Aisake, ka ko ha toe fanau kehe foki ‘i he kakano. Pea ‘oku mahino ‘a e mofele mo e va’ava’a ‘a ‘ene fanau mo hono ngaahi hako mei he ngaahi hingoa pe ko ia ‘ene fanau ‘e toko ono.
‘I he fanau ko ‘eni ‘e toko ono ‘a ‘Epalahame, ko Similani, ‘Isapaka, Metani mo Suaa ‘oku ‘ikai ke mafakatotoloa’i kinautolu. ‘Oku ‘ikai pe ke ‘ilo pe ko fe honau hako. Ka ko Siokatame ‘oku malava ia ke ‘ilo koe’uhi ko hono ongo foha ko Sipa mo Tetani. Ko e ongo tama ia ‘oku toutou ‘asi hona hingoa, mo hona ongo hako, ‘i he ‘u potu tohi lahi ‘i he Tohitapu. Pea ko e tama ‘e taha ‘a Ketula ko Mitiani, ko e tokotaha ia ‘oku toutou takua ‘i he Tohitapu fakataha mo hono ngaahi hako. ‘Oku mahino ‘aupito mei he Folofola ‘a e fa’a faaitaha ‘a Mitiani mo e kau ‘Isime’eli (Sen.37:25) ha’a Moape (Nom.25:1,6-15), pea mo e ha’a ‘Amaleki (Fkmaau 6:3).
Ka neongo foki ‘a e fanau ko ‘eni ‘e toko ono ‘a ‘Epalahame na’e ‘ikai pe ke toe veiveiua ‘a e hu’ufataha ‘a e me’a kotoa pe ia kia ‘Aisake. Na’e ‘alu kotoa mo e tapuaki mo e mo’ui kia ‘Aisake taha pe. Pea ‘oku tau fakamo’oni ai pe ‘a e neongo ‘a e lahi ‘o e kakai ‘o mamani, ko e fakatupu ‘a e ‘Otua, ka ‘e ‘ikai te nau to’o ‘ekinautolu ‘a e tu’unga ‘ea ‘o Sisuu mo hono hako ki he ‘Otua. ‘Oku fu’u munoa foki ‘a e tokolahi ‘o pehe tokua ko e fanau kinautolu ‘a e 'Otua. ‘Oku taha pe ‘a e ‘Alo ‘o e '’Otua ko Sisu Kalaisi. Pea ko kinautolu pe te nau tali ‘a Sisuu ko kinautolu pe ‘e ui ko e fanau ‘a e ‘Otua (Sione 1:12). Kapau ‘e ‘ikai te ke tali ‘e koe ‘a Sisu, neongo ha’o poto mo ha’o ma’u mata’itohi toketa Tohitapu, pe ‘oku ke ma’u ha lakanga ma’olunga he pule’anga pe siasi, pe hou’eiki pe nopele, ko e “me’a fakatupu’’ pe koe ia ‘o tatau mo e fu’u mango, mei, kosi, moa mo e ha fua. Pea ‘oku tauhi fakame’a fakatupu pe koe ia ‘e he ‘Otua, ‘o hange ko ‘Ene tauhi ki he fanau ko ‘eni ‘e toko ono ‘a ‘Epalahame mo Tetula. Ko ho’o toki tali pe ‘a Sisuu pea ke toki hoko ko e taha ‘o e ngaahi fanau pele ‘a e ‘Otua pea ‘e tauhi faka-‘Aisake koe. ‘E tokanga’i koe ‘e he ‘Otua ho’o tu’u hake mo ho’o nofo hifo. Te Ne tauhi ho’o laka mo fokotu’utu’u ho ‘alunga. Pea te ke monu’ia ‘i ho kotoa koe’uhi pe ko Sisu ‘oku ‘iate koe. ‘Oku ke tokanga’i foki mo e me’a ko’eni. Neongo ko e fanau kotoa ‘a ‘Epalahame, ‘a ‘Iseme’eli, ‘Aisake mo e toko ono ko’eni ‘a Tetula. Ko ‘Aisake pe na’e monu’i, he ko e me’a ia ‘a e ‘Otua. Ko ia ‘ou a ’'e fai ha futa ia ‘o pehe te te monu’ia ko e foha kita ‘o ha feifekau, pe ko ha ma’oni’oni. Ko ‘Isime’eli tele ‘e ko ‘ene tamai ko ‘Epalahame ko e taki ‘o e kau ma’oni’oni mo e tamai ‘a e kakai Tui, ka na’e ‘ikai malava ai ke fakahaofi ‘a ‘Isime’eli ia mo e toko ono kimui mei he mala’ia ta’engata. Ko ia tali ‘e koe ‘a Sisu tukuange ‘e koe ho’o tamai, faifekau, na’a mo ia pe ‘oku lava ai pe ‘ikai! Lau ‘a Matiu 3:9 pea ke sio ai ki he pakupaku ‘a e me’a ko e fuataki. Ka ‘i ai ha polepole ko ‘ete viki pe ki he ‘Eiki. (I Kol.1:31)
Ke tokoni atu ‘a e laumalie ‘o e ‘Otua kiate koe ke ke mahino’i ‘aupito ‘a e mahu’inga ho’o ‘ia Sisuu koe’uhi ke’iai ha pauni mo mafamafa ho’o mo’ui kiate Ia. Tau sio pe ki he Fuakava Motu’a ‘a e lehilehi’i pe ‘e Sihova ‘a e fanau ‘a ‘Isileli (hako ‘o ‘Aisake) kae ‘ai’ainoa’ia pe ‘a e kakai kehe. Malaki atu ’a Seliko, tanu atu ‘a Mitiani, faka’auha atu mo Filisitia, pea laiki atu mo ‘Asilia hange ha ‘ai ha me’a mate (ka toe ha? Koe me’a fakatupu foki!). Ko e fai kotoa ke fakahaofi ‘a ‘Ene fanau ‘a e ‘oku nau tu’u ‘ia Sisu Kalaisi (Loma 8:1). ‘Oku ke kau ai ? Fakatauange pe ‘oku pehe.
No comments:
Post a Comment